تحلیلی برسیاست‌گذاری گردشگری در ایران

چکیده گردشگری فراتر از یک صنعت و به مثابه‌ی یک پدیده‌ی پویای اجتماعی و جهانی است و بی‌شک توسعه‌ی گردشگری، یک ‌‌‌فرایند و فعالیت سیاسی نیز محسوب می‌شود. اگرچه ایران در نقشه‌ی گردشگری جهانی جایگاه بسیار مهمی دارد؛ اما سهم واقعی این کشور از میزان ورود گردشگران بین‌المللی و درآمدهای ناشی از آن بسیار ناچیز و حتی نسبت آن به کمتر از یک به پانصد می­رسد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که سیاست‌های گردشگری در ایران به‌ ندرت برخاسته از الگوهای رایج آن بوده و بیشتر تحت تأثیر مؤلفه­های سیاسی بوده است. سطح ‌بندی اولویت‌های سیاست‌گذاری گردشگری ایران، از جمله اهداف اصلی مقاله‌ی حاضراست؛ لذا این تحقیق با تأکید بر برخی از متغیرهای سیاسی تأثیرگذار بر روند ورود گردشگران بین‌المللی و گنجاندن آن‌ها در ابزار تحقیق و پرسشنامه، اقدام به نظرخواهی از 150 نفر از متخصصین فعال در این حوزه نموده است. برپایه نتایج حاصل از این تحقیق و نیز نظریات کارشناسان، به ترتیب بهبود سیاست‌های بین‌المللی، مشارکت و فعالیت در سازمان‌های بین‌المللی، توسعه‌ی سیاسی، و بهبود نظام اداری را مهم‌ترین اولویت­های سیاست‌گذاری برای توسعه‌ی گردشگری در ایران دانسته و پیشنهاد می‌نماید. تأثیرگسترده‌ی مؤلفه‌های سیاسی مسلط برگردشگری از یک سو و اقتصاد دولتی متکی بر نفت از سوی دیگر، موجب کم رنگ شدن و در نهایت به نادیده انگاشتن گردشگری به‌ عنوان یک بخش مهم ا قتصادی شده است. در این شرایط گردشگری با حضوری بسیار کم رنگ، همواره در حاشیه‌ی سیاست‌ها و برنامه­های کلان توسعه‌ی دولتی قرارگرفته است.